Grenzen en grensstenen

Wie landelijk Bierbeek nog niet kende, heeft dit misschien wel ontdekt in het voorbije jaar. Een van de gunstige gevolgen van de coronapandemie is dat het mensen deed wandelen in de eigen buurt. We (her)ontdekten holle wegen, oude kasseibaantjes, houtkanten, graften (knikken in de helling), waterpartijen en eenzame bomen op de velden. We keken verwonderd naar al die elementen die het landschap nog meer uitstraling gaven en geven.

Maar soms moest je goed kijken. Af en toe zien we kleine, rechtopstaande stenen palen die de hoeken van percelen markeren. Vanaf de vroege middeleeuwen bakenden die landschapselementen grenzen af, van bezit, van tiendengebied, van heerlijkheid, tot graafschap, hertogdom, bisdom of zelfs de rijksgrens.

Jos Dewinter uit Lovenjoel heeft over die grenspalen het volgende verhaal in zijn verzameling:

"Tegen Mollendaalbos, tot waar ’s nachts de lichten komen, daar is lange tijd ook een spook gezien. Maar nu is het er mee gedaan. Een boer van Opvelp had daar ooit een grenspaal verzet om meer labeurland te hebben. Maar als hij gestorven was, kwam hij daar terug om te spoken. En dan begon hij ’s nachts te roepen: “Paal, paal, paal! Ik draag u waar ik wil.”… Maar op een avond kwam een zekere Fré van Opvelp dronken terug van de kermis. En Fré hoorde: “Paal, paal, paal! Ik draag u waar ik wil.” En nogmaals… tot Fré riep: “Zet hem nondedju waar ge hem gehaald hebt!”. Vanaf dat moment was alles stil. Nooit heeft het daar nog gespookt."

Een aantal Bierbeekse landbouwers koesteren deze grenspalen nog, ze blijven immers de hoekpunten van percelen aanduiden.

De gemeentelijke erfgoedraad probeet die kleine monumentjes te inventariseren, want groot-Bierbeek is één van de weinige gemeenten waar er zoveel van bewaard zijn. We noteren de steensoort (meestal Gobertange), de sporen die de steenkapper in de groeve heeft achtergelaten op de steen en eventuele inscripties, we nemen foto’s, de GPS-coördinaten en brengen alles tenslotte op kaart. En het belangrijkste: we laten ze staan.

Geïnteresseerd? Neem gerust contact op met de cultuurbeleidscoördinator Dieter Vranckx, dieter@deborre.be of 016 46 14 00.